Wanneer kweken
Basilicum wordt idealiter in het voorjaar gekweekt en uitgeplant in bijvoorbeeld potten op het balkon. Als je beschikt over een zonnig (keuken) raam op het zuiden kan je het hele jaar door basilicum kweken. De meeste soorten zijn eenjarig.
Zaadjes
Basilicumzaadjes zijn klein, zwart en glimmend. Veel zaadjes kiemen al na enkele dagen. De planten hebben bestuivende insecten nodig om voor nieuwe zaadjes te kunnen zorgen. De meeste zaden behouden wel 5 jaar hun kiemkracht. Heel veel verschillende basilicumzaadjes om zelf op te kweken vind je hier.
Afharden
Als het weer goed genoeg is kun je aan het einde van het voorjaar de binnen gekweekte basilicumplanten buiten zetten. Het is verstandig om ze niet ineens buiten te zetten maar ze langzaam te laten wennen aan de buiten temparatuur. Zet ze bijvoorbeeld tijdelijk in de gang of bijkeuken. Dit proces wordt afharden genoemd. Als het aan het eind van de zomer kouder wordt kunnen de planten het beter weer naar binnen.
Verzorging
Gele blaadjes
Als de basilicum plantjes gele blaadjes krijgen duidt dit op stress van de plant. Dit komt meestal door teveel temperatuurverschillen, te veel of te weinig water, of teveel of weinig plantenvoeding/mest. Als ze nog buiten staan kun je ze wellicht beter binnen zetten. Probeer overigens altijd direct op de aarde water te geven, als de blaadjes nat worden kunnen ze eerder gaan rotten.
Licht
Als de basilicumplantjes te weinig licht krijgen worden de stengeltjes langwerpiger met minder blaadjes, zorg dus voor zo veel mogelijk zon.
Na een paar maanden zullen de plantjes bloemetjes produceren die de bladgroei doen verminderen. Je kunt deze dus beter weghalen zodat de plant al zijn energie stopt in het maken van blaadjes. Overigens zijn de bloemetjes ook gewoon te eten.
Pluk steeds een paar blaadjes om de groei van nieuwe blaadjes te bevorderen.
Gezond
Van oudsher wordt basilicum gebruikt voor medicinale toepassingen. De anti virale, en anti bacteriële stoffen in basilicum kunnen worden ingezet als ontstekingsremmende en helende werking op wonden. In India wordt het nog steeds gebruikt als aanvullende behandeling voor stress, COPD, en diabetes. Er zijn zelfs aanwijzingen dat antioxidanten in basilicum bescherming bieden tegen bepaalde soorten kanker.
Oorsprong
Basilicum komt oorspronkelijk uit Zuid-Oost Azie en wordt daar al 5000 jaar gecultiveerd. De huidige naam stamt waarschijnlijk af van het Griekse woord ‘basileus’ wat koning betekent.
De meeste soorten zijn jaarlijkse planten maar en zijn ook meer permanente varianten zoals “African blue”. Door velen wordt basilicum nog altijd het ‘koningskruid’ genoemd vanwege de rijke smaken die in veel gerechten goed tot uiting komen.
Soorten
Er bestaan naar schatting wel 150 soorten basilicum. Alle basilicum soorten behoren tot het geslacht Ocimum uit de lipbloemenfamilie.
De meeste (maar niet alle) eetbare basilicum varianten behoren tot de soort Ocimum basilicum. Hieronder vallen onder andere:
-Grootbladige basilicum
-Slabladige basilicum
-Rode/paarse basilicum
-Basilicum genovese
-Thaise basilicum
-Kaneel basilicum
Een verwante soort is Ocimum americanum, bekende varianten zijn:
-Limoen basilicum
-Citroen basilicum
Nog een soort is Ocimum ×citriodorum, bekend als ‘grijze’ basilicum. Planten hebben witte bloemen en worden vooral voor medicinale doeleinden gebruikt. Bekende varianten zijn:
-Thaise citroen basilicum
-Griekse zuil basilicum
Er zijn nog meer varianten die duidelijk hun eigen soort zijn, en er zijn ook nog hybride kruisingen tussen soorten. Dit zijn kruisingen tussen uitgeselecteerde toprassen die zelf een optimale productie behalen maar zelf zaden produceren van slechte dan wel inconsistente kwaliteit. Overige bekende soorten zijn:
– Heilige basilicum (Ocimum sanctum)
– Griekse pot basilicum (Ocimum minimum)
– Afrikaanse blauwe basilicum (Ocimum kilimandscharicum × basilicum)
– Zoete Dani basilicum (Ocimum basilicum × americanum)
Culinair gebruik
Basilicum wordt zoals bekend veel gebruikt in de Italiaanse keuken maar speelt ook een grote rol de zuid Aziatische keuken zoals die van Thailand, Vietnam, Indonesië, Laos en Cambodja.
De combinatie met tomaten is uiteraard zeer bekend en in vele vormen terug te vinden in Italiaanse gerechten.
Basilicum kweeksets
Er zijn ook basilicum kweeksets beschikbaar. Zo heb je direct alles bij de hand op aan de slag te gaan met het zelf kweken van basilicum.
Basilicumzaden – Meest verkocht
Of zie ook dit andere overzicht van vele verschillende soorten basilicumzaadjes.
